Wstęp

Od 1 listopada 2024 roku mikroprzedsiębiorcy w Polsce mogą korzystać z nowego instrumentu wsparcia – wakacji składkowych, czyli jednorazowego w roku zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS na ubezpieczenia społeczne. Wprowadzona regulacja ma na celu złagodzenie obciążeń finansowych najmniejszych firm oraz wspieranie przedsiębiorczości.

W artykule omawiamy szczegółowo, kto może skorzystać z ulgi, jakie warunki trzeba spełnić, jak wygląda procedura wnioskowania oraz jakie obowiązki i skutki prawne wiążą się z zastosowaniem wakacji składkowych.

Podstawa prawna

Instytucja wakacji składkowych została wprowadzona ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1474). Przepisy te weszły w życie z dniem 1 listopada 2024 r.

Nowelizacja dotyczy przede wszystkim ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.) i stanowi, że wybrane grupy przedsiębiorców będą mogły skorzystać raz w roku z ulgi w opłacaniu składek.

Czym są wakacje składkowe?

Wakacje składkowe polegają na zwolnieniu z obowiązku opłacania składek ZUS na ubezpieczenia społeczne za jeden wybrany miesiąc w roku kalendarzowym. Składki te nie są anulowane – są opłacane przez państwo, co oznacza, że dany miesiąc nadal liczy się do okresów ubezpieczeniowych, np. emerytalnych czy rentowych.

• Zwolnienie dotyczy składek:
• emerytalnej,
• rentowej,
• wypadkowej,
• chorobowej (jeśli przedsiębiorca ją opłaca),
• na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Zwolnienie nie obejmuje składki zdrowotnej – składkę tę należy zapłacić niezależnie od wakacji składkowych. Nie dotyczy też składek za pracowników, zleceniobiorców czy osoby współpracujące.

Kto może skorzystać z wakacji składkowych?

Z ulgi mogą skorzystać mikroprzedsiębiorcy, którzy spełnią następujące warunki:

1. Status mikroprzedsiębiorcy
   Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców, mikroprzedsiębiorcą jest podmiot, który:
   1. zatrudnia mniej niż 10 pracowników,

   2. w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnął obrót roczny nieprzekraczający 2 mln euro(lub sumę aktywów nieprzekraczającą tej kwoty).

       

2. Zgłoszenie tylko do własnych ubezpieczeń
   Przedsiębiorca nie może w danym miesiącu opłacać składek za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).

    

3. Brak usług dla byłego pracodawcy
   Przedsiębiorca nie może wykonywać działalności na rzecz podmiotu, u którego w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym był zatrudniony lub świadczył usługi jako zleceniobiorca.

    

4. Brak zaległości składkowych
   Wnioskodawca musi być na bieżąco z opłacaniem składek oraz mieć złożone deklaracje rozliczeniowe.

Jak skorzystać z wakacji składkowych?

Krok 1: Złożenie wniosku RWS

Aby skorzystać z ulgi, należy złożyć wniosek RWS (Rezygnacja z Własnych Składek). Wniosek składa się wyłącznie elektronicznie poprzez PUE ZUS, nie później niż w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który ma nastąpić zwolnienie.

Przykład:
Jeśli chcesz skorzystać z wakacji składkowych za sierpień 2025 r., musisz złożyć wniosek RWS w lipcu 2025 r.

Krok 2: Oczekiwanie na decyzję ZUS

ZUS analizuje dane i wydaje decyzję – informacja pojawia się w profilu PUE. Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, składki za dany miesiąc będą sfinansowane z budżetu państwa.

Krok 3: Złożenie deklaracji rozliczeniowej

Mimo zwolnienia z opłacania składek, przedsiębiorca musi złożyć deklarację rozliczeniową (ZUS DRA) – w wykazie należy zaznaczyć, że składki są pokrywane z budżetu.

Czy wakacje składkowe wpływają na emeryturę lub zasiłki?

Nie. Miesiąc objęty wakacjami składkowymi wlicza się do okresu ubezpieczenia, co oznacza, że nie wpływa negatywnie na uprawnienia emerytalne, rentowe czy zasiłkowe. Przedsiębiorca zachowuje pełne prawo do świadczeń, tak jakby sam opłacił składki.

Czy można wycofać wniosek o wakacje składkowe?

Tak – do momentu, aż ZUS nie rozpatrzy wniosku. Można wycofać formularz RWS za pośrednictwem PUE ZUS. Po jego zaakceptowaniu nie ma już możliwości zmiany.

Najczęstsze pytania i wątpliwości (FAQ)

Czy mogę skorzystać z wakacji składkowych w styczniu?
Tak, ale wniosek należy złożyć w grudniu roku poprzedzającego.

Czy wakacje składkowe obejmują składkę zdrowotną?
Nie – składkę zdrowotną należy opłacić samodzielnie.

Czy mogę skorzystać z wakacji, jeśli zatrudniam pracownika?
Nie – ulga dotyczy wyłącznie przedsiębiorców zgłoszonych wyłącznie do własnych ubezpieczeń.

Czy ulga jest jednorazowa?
Tak – można z niej skorzystać raz w roku kalendarzowym.

Podsumowanie

Wakacje składkowe to ważna zmiana dla najmniejszych przedsiębiorców, pozwalająca na chwilowe odciążenie finansowe bez utraty ciągłości ubezpieczenia. Warunkiem skorzystania z ulgi jest spełnienie jasno określonych przepisami prawa kryteriów oraz terminowe złożenie wniosku.

W razie wątpliwości warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub specjalistą ds. ubezpieczeń społecznych, by upewnić się, że ulga zostanie zastosowana prawidłowo i bezpiecznie.

Jeśli potrzebujesz pomocy przy analizie warunków spełnienia przesłanek do wakacji składkowych lub wsparcia w złożeniu wniosku – nasza kancelaria pozostaje do Twojej dyspozycji. Skontaktuj się z nami, by otrzymać profesjonalne doradztwo dopasowane do Twojej działalności.